تنوع ریتمیک در ضربی‌های ردیف فروتن

در این نوشته تلاش شده با بررسی روش‌های ایجاد تنوع در الگوهای ریتمیکِ سازنده‌ی ضربی‌های ردیف یوسف فروتن به شناسایی و مقایسه‌ی این روش‌ها با روش‌های ایجاد تنوع ریتمیکِ به ‌کار رفته در بخش‌های آوازی ردیف ایشان پرداخته شود تا به عنوان یکی از راویان و سازندگان مهم قطعات ضربی قدیمی در موسیقی کلاسیک ایرانی، بخشی از شیوه‌ی آفرینش ایشان در ساختن ضربی بررسی شود. به این منظور بخش‌های دارای ساختار ریتمیکِ مشابه در ضربی‌های مذکور زیر هم نوشته شده‌اند و هر بخش با بخش بلافاصله بعد از خود مقایسه شده و در صورت وجود تغییر میان آن‌ها، روش‌های ایجاد تنوع و تغییرِ آن‌ها بررسی شده است. نتیجه‌ی کلی این مقایسه نشان می‌دهد نحوه‌ی ترکیبِ متفاوتِ الگوهای ریتمیک در بخش‌های ملودیکِ پیاپیِ ضربی‌های ردیف فروتن، منجر به تغییراتی در آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها شده که در این نوشته با عنوان روش‌های: 1.افزایش تعداد 2.کاهش تعداد 3.افزایش/کاهش تعداد نامگذاری شده‌اند. علاوه بر این، هریک از الگوهای ریتمیک مذکور ممکن است با یکی از روش‌های: 1.تقسیم دیرش 2.پیوند دیرش 3.نغمه/سکوت تغییر و تنوع یافته باشند. روش‌های ایجاد تنوعِ ریتمیک در ایده‌های ملودیکِ ضربی‌های ردیف فروتن با روش‌های ایجاد تنوع در بخش‌های آوازی ردیف ایشان یکسان است. این روش‌ها می‌توانند برای آفرینش قطعات ضربی یا آوازی جدید قابل استفاده باشند.